Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego
WEWNĄTRZSZKOLNY
SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
w Szkole Podstawowej im. Józefa Gibowskiego
w Grzebienisku w roku szkolnym 2024/2025
PODSTAWA PRAWNA:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (dz. U. Poz. 325)
ZAŁOŻENIA OGÓLNE:
Celem doradztwa zawodowego realizowanego w szkole jest przygotowanie uczniów do refleksyjnego wyboru dalszej ścieżki kształcenia oraz zawodu.
Doradztwo zawodowe realizowane w Szkole Podstawowej im. Józefa Gibowskiego w Grzebienisku ukierunkowane jest na:
- rozwijanie kompetencji karierowych ucznia
- wspieranie kompetencji doradczych nauczycieli
- wspieranie kompetencji doradczych rodziców
- wykorzystywanie lokalnych zasobów dla wspierania procesów decyzyjnych ucznia w zakresie wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej
Cele ukierunkowane na ucznia:
• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń
́ • rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń́ w kontekście planów i aspiracji zawodowych
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej
• kształtowanie umiejętności krytycznej analizy procesów zachodzących na rynku pracy
• rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji, zasobów i sojuszników sprzyjających planowaniu i realizacji celów edukacyjnych i zawodowych
• kształtowanie umiejętności planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych, także w kontekście edukacji całożyciowej
• przygotowanie do roli możliwych ról na rynku pracy – pracownika, pracodawcy, współpracownika
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie
• rozwijanie kompetencji transferowalnych
• rozwijanie umiejętności uczenia się
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.
Cele ukierunkowane na nauczycieli:
• budowanie zaangażowania w zakresie realizowania procesów wspierania decyzji edukacyjnych i zawodowych ucznia
• aktualizacja wiedzy na temat systemu edukacji i systemu kształcenia w zawodach
• rozwijanie kompetencji doradczych nauczycieli
• wskazanie na źródła informacji dotyczące informacji na temat ofert edukacyjnych i doradczych na terenie miasta Poznania
Cele ukierunkowane na rodziców:
• aktualizacja wiedzy na temat systemu edukacji i systemu kształcenia w zawodach
• aktualizacja wiedzy na temat ofert szkół ponadpodstawowych z najbliższej okolicy
• aktualizacja wiedzy na temat procedur rekrutacyjnych do szkół ponadpodstawowych
• udzielanie pomocy w procesie rozpoznawania predyspozycji zawodowych ucznia
• rozwijanie kompetencji doradczych rodzica, wskazanie obszarów wsparcia doradczego
• wzmacnianie proaktywnej postawy rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych przez ich dziecko
• wskazanie rodzicom aktualnych i rzetelnych merytorycznie źródeł informacji
FORMY PRACY:
• obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII
• lekcje z wychowawcą
• doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej)
• warsztaty doradcze realizowane we współpracy z sojusznikami
• spotkania z ekspertami
• wycieczki zawodoznawcze
• spotkania z rodzicami
• rada szkoleniowa (wsparcie doradcze dla nauczycieli)
• formy wizualne – strona internetowa szkoły, gazetki
METODY PRACY:
- pogadanki
- ankiety
- konkursy
- rozmowa doradcza
- poradnictwo indywidualne i grupowe
- realizacja tematów związanych z doradztwem podczas lekcji wychowawczych z uwzględnieniem case study
- spotkania, wywiady z przedstawicielami różnych zawodów, absolwentami
- udział w wizytach studyjnych w zakładach pracy, instytucjach pożytku publicznego,
- uczestnictwo w targach edukacyjnych, drzwiach otwartych oraz innych formach prezentacji ścieżek edukacyjno- zawodowych
- spotkania dyrekcji, doradcy zawodowego z rodzicami uczniów
PRZEWIDYWANE EFEKTY:
- kierowanie aktywności zawodowej młodzieży na własny rozwój, doskonalenie kompetencji potrzebnych na dalszej drodze edukacyjno-zawodowej
- przygotowanie do postawy uczenia się przez całe życie
- zwrócenie uwagi na ważność doskonalenia kompetencji miękkich
- pomoc rodzicom w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci.
- dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.
- świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe.
- mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.
ODDZIAŁY PRZEDSZKOLNE
Cele ogólne: Rozwijanie wiedzy o zawodach i ich znaczeniu w najbliższym otoczeniu dziecka. Redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej Kształtowanie postawy szacunku dla pracy własnej i innych. Pobudzanie i rozwijanie zainteresowań́ i uzdolnień́ Rozwijanie kompetencji miękkich związanych z pracą w zespole i organizacją własnej aktywności.
1. Poznanie siebie
Dziecko: określa, co lubi robić; podaje przykłady różnych zainteresowań; określa, co robi dobrze; podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.
2. Świat zawodów i rynek pracy
Dziecko: odgrywa różne role zawodowe w zabawie; podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby; wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę; podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Dziecko: nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej); nazywa czynności, których lubi się uczyć.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Dziecko: opowiada, kim chciałoby zostać; na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.
Realizacja powyżej wskazanych treści jest wkomponowana w realizowany na tym etapie edukacyjnym program wychowania przedszkolnego. Według uznania i potrzeb nauczyciela w ramach doradztwa zawodowego zrealizowane będą wycieczki do miejsc pracy oraz spotkania z przedstawicielami zawodów. Wydarzenia te będą spójne z celami i treściami realizowanymi w odniesieniu do podstawy programowej.
Klasy I-III
Cele ogólne: Rozwijanie wiedzy o zawodach i ich znaczeniu w najbliższym otoczeniu dziecka. Redukowaanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej Kształtowanie postawy szacunku dla pracy własnej i innych. Pobudzanie i rozwijanie zainteresowań́ i uzdolnień́. Rozwijanie kompetencji miękkich związanych z pracą w zespole i organizacją własnej aktywności.
Zajęcia w zakresie orientacji zawodowej w klasach I-III wkomponowane są w proces realizacji podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej. Program nauczania dla klas I-III “Ale to ciekawe” Jolanta Okuniewska Sabina Piłat Beata Skrzypiec, wydawnictwo Mac
Zrealizowane zostaną wycieczki zawodoznawcze oraz spotkania z przedstawicielami zawodów. Wydarzenia te będą spójne z celami i treściami realizowanymi w odniesieniu do podstawy programowej.
Klasy IV-VI
Cele ogólne:
• Rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń, predyspozycji i uzdolnień
• Rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych
• Rozwijanie wiedzy o rynku pracy
• Rozwijanie wiedzy zawodoznawczej
• Rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie
• Rozwijanie kompetencji transferowalnych
• Rozwijanie umiejętności uczenia się
• Kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej
• Redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej
Klasy VII-VII
Celem doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII jest przygotowanie uczniów do
odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania, przy wsparciu doradczym, decyzji edukacyjnych i zawodowych, uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.
Treści programowe:
W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych, które jednocześnie wyznaczają treści programowe doradztwa zawodowego.
1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia. 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.
5. Wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy
I. OBOWIĄZKOWE ZAJĘCIA Z DORADCĄ ZAWODOWYM
Tematy zajęć:
Klasa VII:
1. Doradca Zawodowy – kto to taki?
2. Poznaj samego siebie.
3. Moje zalety i wady.
4. Tworzymy tablicę marzeń i przekuwamy marzenia w cele.
5. Jak podjąć dobrą decyzję?
6. System wartości a planowanie kariery zawodowej.
7. Czy wolontariat może być kluczem do kariery zawodowej?
8. Praca jako wartość w życiu człowieka.
9. Zawody wokół nas.
10. Zawody, które już istnieją i zawody przyszłości.
Klasa VIII:
1. Co gwarantuje mi szkoła? Kwalifikacje i kompetencje.
2. System edukacji w Polsce.
3. Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawienia siebie. Rozmowa kwalifikacyjna.
4. Wybieram szkołę, wybieram zawód. Rozpoznawanie predyspozycji zawodowych gwarancją życiowego sukcesu.
5. Planowanie kariery zawodowej – od czego zacząć?
6. Jak dobrze napisać CV? Dokumenty aplikacyjne -Curriculum Vitae i List Motywacyjny.
7. Oferta edukacyjna szkół ponadpodstawowych w naszym regionie.
8. Jak być kreatywnym? – rozwijamy kompetencje miękkie
9. Zapoznanie się z wymaganiami i procedurami rekrutacyjnymi;
10. Perspektywy uczenia się przez całe życie. Współczesny rynek pracy.
Realizatorzy i uczestnicy WSDZ:
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego realizowany jest przez społeczność szkolną: dyrekcję szkoły, nauczycieli i wychowawców, specjalistów, uczniów klas 1 – 8 i rodziców uczniów. Szkoła będzie współpracowała z instytucjami i organizacjami wspierającymi jej pracę (m.in. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, szkołami ponadpodstawowymi, zakładami pracy, instytucjami pożytku publicznego, organizacjami pozarządowymi, środowiskiem lokalnym).
Doradztwo zawodowe to ogół wszelkich działań szkoły w zakresie pracy indywidualnej i grupowej z uczniami, przy wsparciu i poradnictwie nauczycieli oraz zaangażowaniu rodziców. Działania te mają charakter zaplanowany i systematyczny, są celowym zobowiązaniem całej społeczności szkolnej, w które podejmują poszczególne grupy, zgodnie ze swoimi kompetencjami, wykształceniem, wykładanymi treściami oraz podstawą programową.
Dyrektor przez cały rok odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym. Współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ. Wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi. Zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego. Organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie i przeprowadzanie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze.
Doradca zawodowy bierze udział w miesiącu wrześniu w planowaniu działań szkoły w zakresie doradztwa zawodowego, aktualizuje informacje związane z doradztwem zawodowym, dokonuje analizy potrzeb doradczych. Prowadzi zajęcia w klasach VII i VIII w wymiarze 10 godzin rocznie oraz indywidualne konsultacje związane z wytyczaniem celów edukacyjnych i wyborem kierunku kształcenia. Na bieżąco monitoruje realizację i koordynuje ewaluację programu. Podsumowuje realizację programu, formułuje wnioski i rekomendacje.
Pedagog szkolny diagnozuje potrzeby oraz możliwości uczniów, udziela według potrzeb indywidualnych porad i konsultacji w zakresie rozpoznawania mocnych stron oraz podejmowania decyzji edukacyjnych, w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych, prowadzi zajęcia na temat technik uczenia się, radzenia sobie ze stresem.
Wychowawcy na lekcjach wychowawczych prowadzą zajęcia na temat poznawania siebie i o tematyce zawodowej, uczą sposobów organizacji pracy własnej, wyznaczania celów. Wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać im wsparcia w planowaniu dalszej kariery edukacyjno-zawodowej. Współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżek kariery ich dzieci.
Na każdym przedmiocie nauczyciele realizują podstawę programową, odnosząc się do zagadnień doradztwa zawodowego. Podczas działań pozalekcyjnych, akcji szkolnych i udziału w przedsięwzięciach pozaszkolnych realizowane są cele związane z szeroko rozumianym doradztwem zawodowym.